Dul ve yetim aylığı ile ilgili flaş karar! İptal… İşte detaylar..

Dul ve yetim aylığı ile ilgili yeni karar! Anayasa Mahkemesi, iki farklı kanun kapsamında ölüm aylığı alan  kişinin aylığının iptalini hak ihlali saydı.

 

Resmi Gazete‘de yer alan karara göre, başvurucunun 1995’te babası,  2007’de eşi vefat etti. Babasının ölümü nedeniyle annesine, eşinin ölümü  nedeniyle de kendisine farklı kanunlar kapsamında ölüm aylığı bağlandı. 2009’da  annesinin ölümü üzerine Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) başvuran kişinin talebi  kabul edildi ve babasından da ölüm aylığı bağlandı.

SGK 2014’te, babasından kalan ölüm aylığının hata sonucu başvurucuya  bağlandığını ileri sürerek iptal etti ve 24 taksitte ödenmesini talep etti.

 

Başvurucunun söz konusu miktarı ödemesi için açılan dava ise Elazığ İş  Mahkemesince reddedildi.

 

Kararın istinafa taşınması üzerine Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi  10. Hukuk Dairesi, 2017’de davayı faiz talebi yönünden reddetti, maaş ödemeleri  yönünden ise iadesine hükmetti. Dairenin kararında, yürürlükteki kanunlar  kapsamında kişiye ikinci maaşın bağlanamayacağı ifade edildi.

 

 Bunun üzerine başvurucu, Daire tarafından yasal düzenlemelerin yanlış  yorumlanarak hatalı, Yargıtay 21. Hukuk Dairesi ile Hukuk Genel Kurulu  kararlarına da aykırı sonuca varıldığını ileri sürdü.

 

  

SGK’nin aynı durumda bulunan başka bir kişi hakkında açılan davada  verilen ret kararının Yargıtay tarafından bozulduğunu belirten başvurucu, büyük  bir ekonomik külfet altında kaldığını savunarak Anayasa Mahkemesine bireysel  başvuru yaptı.

 

Başvuruyu değerlendiren Yüksek Mahkeme, başvurucunun mülkiyet hakkının  ihlal edildiğine hükmetti.

 

Kararın gerekçesinden

 

Anayasa Mahkemesinin kararında, Anayasa’nın 35’inci maddesinde  mülkiyet hakkının tanımlandığına, yapılan başvurunun da bu kapsamda  değerlendirilmesi gerektiğine işaret edildi. Kararda, SGK tarafından başvurucuya  yapılan ödemelerin geri istenmesinin mülkiyet hakkına müdahale anlamını taşıdığı  belirtildi.

 

Başvurucuya eşinden 506, babasından ise 1479 sayılı Kanun kapsamında  maaş bağlandığı aktarılan kararda, 2003’te 1479 sayılı Kanun’a eklenen 46’ncı  madde gereğince farklı kanunlara tabi iki ayrı ölüm aylığı bağlanmasına engel  bulunmadığı kaydedildi.

 

 Başvurucunun ikinci ölüm aylığını hak edip edemeyeceği hususunda 1479  sayılı Kanun’da yer verilen hükümlerin uygulayıcı durumundaki SGK ve yargı  mercilerince farklı yorumlanabildiği ifade edilen kararda, SGK’nin 2 Eylül  2017’deki genel yazısıyla önceki uygulamasının tam aksi yönde işlem yaptığı  tespitine yer verildi.

 

Kararda, şunlar kaydedildi:

 

 “Başvurucunun mülkiyet hakkına yapılan müdahalenin dayanağını  oluşturan ölüm aylığı bağlanması şartlarına dair 1479 sayılı Kanun’un 45. ve 46.  maddelerine ilişkin iki farklı yorumun yürürlükte bulunması ve bu yorumlardan  birine geçerlilik sağlayacak şekilde içtihadın birleştirilememesi hukuk  kurallarının muhataplarının davranışlarına yön verme kapasitesini, dolayısıyla  öngörülebilirliğini zayıflatmış ve bu durum hukuki belirlilik ve öngörülebilirlik  ilkelerine ters düşmüştür. Bu nedenlerle mülkiyet hakkına yapılan müdahalenin  belirlilik ve öngörülebilirlik kriterlerini taşıyan bir kanuna dayanmadığı  sonucuna ulaşılmıştır.”

 

Kararda ayrıca, yeniden yargılama yapılarak ihlalin sonuçlarının  ortadan kaldırılması için kararın ilgili mahkemelere gönderilmesi  kararlaştırıldı.